Sparen of beleggen: wat is het verwachte rendement en hoe beïnvloeden tijd en inflatie jouw beslissing?

Als het gaat om het opbouwen van vermogen voor de toekomst, zijn sparen en beleggen twee centrale opties. Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen die twee? Hoe beïnvloeden inflatie en de factor tijd jouw keuze? En wat voor rendement kun je van sparen versus beleggen verwachten? In dit artikel beantwoorden we deze vragen en helpen we je een weloverwogen keuze te maken. Want laten we eerlijk zijn: je spaargeld moet niet werkloos op de bank blijven staan alsof het al met pensioen is!

Wat is het verwachte rendement van sparen en beleggen?

Rendement is de winst op je investering. Bij sparen is het rendement de rente die je ontvangt op je spaarrekening. Die rente is de laatste jaren erg laag geweest – vaak ergens tussen de 0% en 2%, afhankelijk van de economie en de bank. Sparen levert dus beperkt groei op. Bij beleggen daarentegen kan het rendement sterk variëren, afhankelijk van hoeveel risico je neemt en de marktontwikkelingen. Rendementen tussen 0% en 30% per jaar komen voor in de beleggingswereld, vooral als je langere perioden bekijkt. Natuurlijk geldt: hoe hoger het rendement, hoe hoger meestal het risico.

We zeggen graag: beleggen is als tuinieren – met een beetje geduld kan een klein plantje flink uitgroeien! (Waar sparen meer lijkt op een plantje in een pot dat langzaam groeit, tenzij je het heel veel tijd geeft.)

Wat zegt het verleden over sparen en beleggen?

Historische data laten zien dat beleggen over de lange termijn vrijwel altijd een hoger rendement heeft opgeleverd dan sparen. Zo heeft de S&P 500-index (een bekende aandelenindex) in periodes van 20 jaar bijvoorbeeld nog nooit een negatief totaalrendement gegeven, terwijl spaarrentes over diezelfde periodes vaak stabiel maar laag bleven.

Beleggen brengt natuurlijk risico’s met zich mee op de korte termijn – koersen kunnen dalen. Maar deze risico’s worden aanzienlijk kleiner naarmate je beleggingshorizon langer is. Met andere woorden: hoe langer je belegt, hoe groter de kans dat dips in de markt later weer goedgemaakt worden door stijgingen.

Heb je ooit gedacht: “Beleggen lijkt zo riskant!” Onthoud dan dat de markt op de lange termijn vaak geduldig en wijs is. Een beetje als een wijze oude uil – rustig fladdert hij door korte-termijnonrust heen en uiteindelijk landt hij verstandig (lees: de markt heeft historically altijd hersteld en gegroeid over voldoende jaren).

Wat is het risico van inflatie?

Inflatie is de stille sluipmoordenaar van je koopkracht. Het betekent dat geld minder waard wordt naarmate de prijzen van goederen en diensten stijgen. Bijvoorbeeld: als je €10.000 op een spaarrekening hebt met 1% rente, maar de inflatie is 2%, dan verlies je in feite koopkracht – je geld groeit niet snel genoeg om de hogere prijzen bij te benen.

Met sparen loop je dus het risico dat je vermogen reëel krimpt, ondanks dat het nominale bedrag gelijk blijft of een beetje groeit. Bij beleggen heb je doorgaans een betere kans om de inflatie bij te houden of te verslaan, omdat het verwachte rendement hoger ligt dan de inflatie, vooral op lange termijn met aandelen. Natuurlijk is beleggen geen garantie, maar historisch gezien is het een van de weinige manieren om inflatie echt te slim af te zijn.

Je kunt inflatie zien als die vervelende tante die ongevraagd op visite komt: je hebt er niet om gevraagd, maar je moet er wel mee omgaan. Beleggen kan je helpen om ten minste een koekje bij de koffie over te houden ondanks haar komst!

Voordelen en nadelen van sparen en beleggen

Laten we eens direct vergelijken. Hieronder zetten we de belangrijkste voor- en nadelen van sparen en beleggen op een rij:

Voordelen van sparen:

• Zeer veilig: Je geld staat vast en je kunt niet minder euro’s hebben dan je inleg (bij een Nederlandse bank is tot €100.000 zelfs gegarandeerd via het depositogarantiestelsel).
• Liquiditeit: Je kunt bij je spaargeld wanneer je wilt, zonder koersverlies (hooguit mis je wat rente als er beperkende voorwaarden zijn).
• Simpel: Iedereen kan een spaarrekening openen, er komt geen ingewikkelde kennis bij kijken.

Nadelen van sparen:

• Laag rendement: De spaarrente is vaak laag en soms lager dan de inflatie, waardoor je koopkracht daalt.
• Inflatierisico: Zoals genoemd, je geld verliest aan waarde in termen van koopkracht als de prijzen harder stijgen dan jouw spaarrente.
• Beperkt fiscaal voordeel: Buiten wat vrijstellingen is er weinig fiscaal voordeel aan gewoon sparen; vermogensbelasting kan zelfs een deel van je rente tenietdoen.

Voordelen van beleggen:

• Hoger potentieel rendement: Vooral op lange termijn kunnen beleggingen aanzienlijk meer opleveren dan sparen. Je vermogen kan meegroeien met de economie en bedrijfswinsten.
• Bescherming tegen inflatie: Een goed beleggingsportfolio groeit gemiddeld sneller dan inflatie, waardoor je koopkracht toeneemt of behouden blijft.
• Fiscale voordelen bij pensioen: Als je bijvoorbeeld belegt voor je pensioen via bepaalde fiscale producten (zoals lijfrente of pensioenbeleggen), kun je belastingvoordelen krijgen.

Nadelen van beleggen:

• Beleggingsrisico’s: De waarde van beleggingen kan fluctueren. Op korte termijn kun je (fors) verlies lijden als de markt daalt.
• Complexiteit: Er komt wat meer bij kijken dan bij sparen; je moet rekening houden met risico spreiden, kosten, je risicoprofiel, etc. (Gelukkig kan Vive veel hiervan voor je vereenvoudigen!).
• Kosten: Beleggen brengt vaak kosten met zich mee (transactiekosten, fondskosten). Al zijn die bij indexbeleggen en nieuwe platforms vaak laag, het is toch iets om in de gaten te houden.

(Tip: Zorg altijd eerst voor een solide financiële buffer voor noodgevallen als je gaat beleggen – zie onze blog hierover, interne link, zodat je niet in de problemen komt als de wasmachine stuk gaat terwijl je geld in beleggingen zit.)

Hoe helpt een lange beleggingshorizon om risico’s te verkleinen?

De beleggingshorizon is de tijd die je van plan bent je geld te laten beleggen voordat je het nodig hebt. Hoe langer je horizon, hoe meer risico je doorgaans kunt nemen, omdat je tijd hebt om eventuele tegenvallers uit te zitten. Een lange horizon vermindert het risico op verlies aanzienlijk.

Waarom? Op de korte termijn kan van alles gebeuren – markten kunnen vallen door crises, pandemieën, politieke gebeurtenissen. Maar over, zeg, 15 of 20 jaar zijn die individuele gebeurtenissen vaak kleine hobbels in een stijgende lijn. Historisch gezien hebben brede aandelenmarkten over periodes van 15-20 jaar vrijwel altijd een positief rendement gegeven.

Hier zijn enkele voorbeeld-situaties van verschillende beleggingshorizonnen en hoe je strategie er dan uit kan zien:

1. Korte termijn (0-3 jaar) – Voorbeeld: Je spaart voor een aanbetaling op een huis of een geplande grote uitgave binnen een paar jaar.
   Strategie: Omdat de horizon kort is, is het risico hoog dat je net op een slecht moment moet verkopen. Voor zulke doelen wordt vaak aangeraden om niet of slechts zeer beperkt te beleggen. Sparen of zeer veilige beleggingen (zoals een deposito, kortlopende obligaties of geldmarktfonds) zijn hier logischer, zodat het bedrag zeker beschikbaar is wanneer je het nodig hebt.
2. Middellange termijn (3-10 jaar) – Voorbeeld: Je legt geld opzij voor de studie van je kinderen die over 5 of 8 jaar begint, of voor een wereldreis over een jaar of 7.
   Strategie: Bij een middellange horizon kun je een gemengde portefeuille overwegen. Bijvoorbeeld een mix van aandelen en obligaties. Je zou bijvoorbeeld 50% aandelen / 50% obligaties kunnen doen voor 10 jaar horizon, of 30% aandelen / 70% obligaties voor een korter midden-termijn doel. Zo heb je groeipotentieel, maar ook nog een flink deel stabiliteit om klappen op te vangen naarmate het doel dichterbij komt.
3. Lange termijn (10-20 jaar) – Voorbeeld: Je start op je 30e met beleggen voor je pensioen rond je 60e, of je legt geld weg voor je kinderen die over ~15 jaar het huis uit gaan.
   Strategie: Met een lange horizon kun je je meer richten op groei, omdat je tijd hebt om tussentijdse marktdalingen uit te zitten. Een portfolio met een hoger percentage aandelen is gebruikelijk (bijv. 70-100% aandelen, de rest obligaties of vastgoed) omdat over 15+ jaar de kans groot is dat aandelen hun volatiliteit compenseren met groei. Je kunt wat obligaties toevoegen voor balans, maar de nadruk mag op rendement liggen.
4. Zeer lange termijn (20+ jaar) – Voorbeeld: Je bent begin 20 en begint nu al met beleggen voor aanvullend pensioen of een verre toekomst, of je belegt met het idee om later vermogen over te dragen aan je kinderen.
   Strategie: Bij zo’n lange beleggingshorizon kun je vrijwel volledig op groei gericht beleggen. Je hebt immers decennia de tijd. Een portefeuille met voornamelijk aandelen (en eventueel vastgoed, indextrackers wereldwijd) past hierbij. De lange termijn biedt de mogelijkheid om de voordelen van samengestelde rendementen maximaal te benutten. Korte-termijn risico’s maken veel minder uit, omdat je meer dan genoeg hersteljaren hebt.
5. Levenslange horizon – Voorbeeld: Je bouwt vermogen op dat je misschien wel je hele leven belegt en pas bij je pensioen gedeeltelijk gaat gebruiken, of wat je zelfs wilt nalaten.
   Strategie: Dit hangt sterk af van je leeftijd en doelen. In het begin kun je heel offensief (veel aandelen) beleggen. Naarmate je ouder wordt, kun je geleidelijk wat defensiever gaan (iets meer obligaties) om je opgebouwde winst te beschermen, zeker voor het deel dat je zelf nodig hebt. Voor het deel dat je wilt nalaten aan erfgenamen kun je eventueel offensief blijven als die het ook lang kunnen beleggen. Hier is maatwerk belangrijk.

Elke beleggingshorizon vraagt om een eigen benadering en strategie, waarbij je rekening houdt met je financiële doelen, risico-tolerantie en hoeveel tijd je hebt om eventuele tegenvallers goed te maken. Hoe langer de horizon, hoe meer volatiliteit je kunt toelaten, omdat tijdelijke dalingen later vaak weer goedgemaakt worden door de markt.

Dus wat kun je doen? Dat is aan jou

Sparen en beleggen hebben elk hun voor- en nadelen, afhankelijk van jouw financiële doelen en risicobereidheid. Sparen is veilig en houdt je nominale bedrag in stand, maar biedt momenteel weinig rendement en inflatie knabbelt aan de waarde. Beleggen kan hogere rendementen opleveren, vooral over de lange termijn, en helpt om inflatie voor te blijven – maar kent kortetermijnschommelingen en risico’s. Tijd is hierbij je vriend: een lange horizon maakt beleggen veiliger en effectiever.

Wat je ook kiest, het is belangrijk om te begrijpen hoe factoren als tijd en inflatie je uiteindelijke vermogen beïnvloeden. Neem de tijd om je doelen op een rij te zetten en bepaal hoeveel risico je daarvoor wilt nemen.