Het verschil tussen de Tweede en Derde Pensioenpijler: Wat moet je weten?

Het Nederlandse pensioenstelsel is complex. Maar hoe maak jij jezelf wegwijs in al deze complexiteit? Wij helpen je er graag bij. We hebben al eens eerder een blog geschreven over het pensioenstelsel en de pijlers, die lees je hier. 

Om te beginnen bestaat het Nederlandse pensioenstelsel uit meerdere pijlers. Veel mensen zijn bekend met de AOW (dit is de eerste pijler), maar de tweede en derde pijler, of zelfs de vierde pijler worden minder goed begrepen, al dan niet benoemd. 

Dit artikel legt uit wat deze pijlers zijn, hoe ze van elkaar verschillen, en waarom het begrijpen van deze pijlers belangrijk is voor jouw financiële toekomst.

Laten we beginnen met de tweede pensioenpijler. 

Wat is de Tweede Pensioenpijler?

De tweede pensioenpijler bestaat uit een collectieve pensioenregeling. In de praktijk betekent het dat zowel jij als je werkgever maandelijks een bedrag inleggen in je pensioenpot. Het bedrag dat je ontvangt, hangt af van je salaris en de specifieke pensioenregeling van je werkgever.

Je (nieuwe) werkgever kan al een tweede pensioenregeling voor je hebben, omdat dit in sommige sectoren verplicht is. Bijvoorbeeld in de bouw of voor beroepen zoals notarissen, waar een bedrijfstak- of beroepspensioenfonds geldt. Ook kan het afhankelijk zijn van de grootte van het bedrijf. 

Kenmerken van de Tweede Pensioenpijler:

• Collectief en verplicht: Je neemt automatisch deel aan de pensioenregeling van je werkgever als deze is opgezet bij hen. 
• Contract met jouw werkgever: De tweede pijler pensioenregeling is een overeenkomst tussen een werkgever, een werknemer en een pensioenuitvoerder. De werkgever, maar ook de werknemer zitten blijvend vast aan de pensioenovereenkomst die afgesloten is.
• Alles zit in één pot: Je hebt weinig invloed op de uitkomst van jouw pensioen en het staat totaal los van jouw persoonlijke situatie (i.e. risico dat je neemt t.o.v. leeftijd en jouw pensioenhorizon). 
• Bijdragen van werkgever en werknemer: Beide partijen leggen geld in voor je pensioen.
• Vaste uitkeringsdatum: Uitkeringen beginnen vaak rond de AOW-leeftijd. Maar je kan natuurlijk ook eerder stoppen met werken en aan jouw pensioen beginnen. Hier zijn veel opties voor, maar deze komen met haken en ogen. Voor meer informatie hierover kun je kijken op de Nibud website (hier). 
• Niet toegankelijk voor iedereen: Een tweede pijler regeling is alleen toegankelijk voor werknemers, de DGA kan niet deelnemen. Je krijgt een nieuwe pensioenregeling elke keer dat je van baan verandert. Het is namelijk gekoppeld aan de werkgever.

‍

Wat is de Derde Pensioenpijler?

De derde pensioenpijler is een aanvulling op je pensioen - deze aanvulling kun jij zelf regelen, dan leg je elke maand zelf met belastingvoordeel geld in. Ook kan het zijn dat jouw werkgever een pensioen in de derde pijler faciliteert. Deze kan hier inleggen en de kosten dragen voor het pensioen. Je regelt dit wel vaak zelf.  

Dit kan via pensioenbeleggen, lijfrenteverzekeringen en banksparen. Deze pijler is vooral voor bedrijven die flexibel willen op- en afschalen van hun pensioen voor werknemers (want een derde pijlerpensioen hoef je het niet voor iedere werknemer te faciliteren), voor zelfstandigen (bijvoorbeeld Zzp'ers) of mensen die een pensioengat willen dichten.

Kenmerken van de Derde Pensioenpijler:

• Individueel en vrijwillig: Jij bepaalt hoeveel en wanneer je geld inlegt. Wil je meer of minder inleggen dan kan dat geheel op eigen tempo. 
• Geen blijvend contract: In de derde pijler opent een werknemer een rekening op eigen initiatief. De werkgever en de werknemer maken onderling afspraken over betaling van de kosten en inleg. De overeenkomst met de werkgever houdt in principe op als de werknemer vertrekt. De werknemer bepaalt daarna zelf hoe de pensioenpot wordt gebruikt.
• Eigen en werkgevers inleg: Je kan zelf, of samen met een werkgever vermogen opbouwen. De werkgever kan net zoals jij flexibel bij leggen in het pensioen. 
• Flexibele uitkering: Je kiest zelf wanneer de uitkeringen starten. Afhankelijk van de gekozen regeling kan dit al vóór de AOW-leeftijd gebeuren. Of juist daarna. De start van de uitkering kan je tot uiterlijk vijf jaar na de AOW-leeftijd (berekend vanaf 31 december dat jaar) uitstellen. 
• Eerder afkopen: Je met de derde pijler eerder met pensioen, maar deze moet je dan wel afkopen. Dit doe je door de eerder inkomstenbelasting terug te betalen en mogelijk eventueel revisierente (een soort boete).
• Toegankelijk voor iedereen: De derde pijler is neutraal in termen van arbeidsvorm. Of je nu in loondienst werkt of als zelfstandig ondernemer bent, je kunt deze pensioenregeling altijd gebruiken. Hij heeft een band met de persoon. Je kunt hierdoor ook deelnemen als DGA.

‍

Belastingvoordelen van de Tweede en Derde Pensioenpijler

Zowel de tweede als de derde pensioenpijler bieden belastingvoordelen. Binnen het tweede pijler pensioen legt de werkgever direct, vanuit je bruto loon, een gedeelte in het pensioen. Over dit bedrag wordt geen belasting betaald. 

Het verschil is dat de inleg voor jouw derde pijler pensioen uit het netto loon komt. Je legt zelf extra geld in. Jouw werkgever kan hierbij helpen, bijvoorbeeld door extra in te leggen voor jou. Dit kan in vele vormen, bijvoorbeeld een loonsverhoging, een bonus, of extraatje gebaseerd op een percentage. De belasting die je betaald over de inleg uit je netto loon wordt later teruggegeven door de belastingdienst. Wel moet je hiervoor zelf de belastingaanvraag doen. Ook wordt de derde pijler anders berekend. In onze blog over jaarruimte leer je er meer over.

Flexibiliteit en Risico

Een ander belangrijk verschil is de mate van flexibiliteit en risico. Het uitgangspunt van de tweede pijler pensioenfondsen is dat de risico's gedeeld worden door collectiviteit, er is veiligheid door aantallen. Ook dek je een aantal risico’s af, bijvoorbeeld het ‘risico’ dat je heel oud wordt (en dus langer pensioen krijgt). Maar je hebt weinig flexibiliteit, bij de tweede pijler ligt de inleg namelijk vast. 

In de derde pijler heb je meer flexibiliteit hoe jij je geld belegt. Inleggen in de derde pijler kan via de werkgever, de medewerker of een combinatie van beide. Deze regeling is flexibel omdat verschillende partijen het pensioenpotje kunnen vullen, maar ook omdat de inleg maandelijks aangepast kan worden. Omdat het pensioen individueel is, heb je wel de kans dat, wanneer je heel oud wordt, het potje op raakt. 

Voor wie is de Derde Pensioenpijler Geschikt?

De derde pijler is interessant voor medewerkers, werkgevers, zelfstandigen (Zzp'ers), ondernemers en mensen die een pensioengat willen dichten. Een flexibele regeling komt voor al deze partijen mooi uit. Bijvoorbeeld, in het geval van medewerkers zonder tweede pijler pensioen, of als je verwacht dat je tweede pijler pensioen niet voldoende zal zijn, is de derde pijler een goede aanvulling. 

Wat hopen we dat je hieruit hebt geleerd?

Een goed begrip van de pijlers en de verschillen helpt iedereen inzien dat een AOW of tweede pijler pensioen op termijn niet genoeg is om het pensioen te hebben wat je wilt. Beide pijlers hebben hun eigen voordelen, maar vormen samen een stevig pensioenfundament. Zo kun jij op je oude dag doen wat je wilt doen, met maximale vrijheid. Verdeel dus je geld over meerdere plannen, pijlers en potten.